Tìm hiểu về Nông nghiệp bền vững

  • Biên tập bởi
  • Foodmap ngày 07/09/2023
  • 3422

Nông nghiệp bền vững là gì?

Phát triển nông nghiệp bền vững đã và đang là mối quan tâm toàn cầu khi thế giới phải đối mặt với nhiều thách thức về lương thực, thực phẩm. Theo đó khái niệm nông nghiệp bền vững là gì cũng được giải mã trên nhiều khía cạnh. Rất nhiều chuyên gia vào cuộc, nghiên cứu.

Nông nghiệp bền vững
Nông nghiệp bền vững

Cụ thể, FAO (1992) lý giải nông nghiệp bền vững là một quá trình quản lý, duy trì sự thay đổi về các yếu tố như tổ chức, kỹ thuật, chế phẩm cho nông nghiệp. Quá trình này nhằm đảm bảo nhu cầu của con người về nông phẩm, dịch vụ và đáp ứng nhu cầu trong cả tương lai.

Theo Đỗ Kim Chung cùng các cộng sự (2009) thì nông nghiệp bền vững là gì được lý giải có chút khác biệt. Trong đó, nông nghiệp bền vững được hiểu là quá trình đảm bảo cho ba nhóm mục tiêu phát triển hài hòa để thỏa mãn nhu cầu nông nghiệp hiện tại cũng không tổn hại đến tương lai. Bao gồm:

  • Mục tiêu kinh tế
  • Mục tiêu xã hội
  • Mục tiêu môi trường

Ngoài ra, khái niệm nông nghiệp bền vững cũng được giáo sư Stephen R.Gliessman (Đại học UCSC” như sau:

Nông nghiệp bền vững là gì?
Nông nghiệp bền vững là gì?

Nhìn chung, hiểu đơn giản nông nghiệp bền vững là một chuỗi sản xuất. Gồm sản xuất lương thực, thực phẩm và cây trồng, vật nuôi. Trong đó, người sản xuất (nông dân) đã sử dụng các kỹ thuật nông nghiệp nhằm bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, đối xử tốt với vật nuôi. Từ đó thỏa mãn nhu cầu của con người ở hiện tại, tương lai.

Phân biệt giữa nông nghiệp bền vững & nông nghiệp thương mại

Để hiểu hơn nông nghiệp bền vững là gì bạn hãy phân biệt khái niệm này với nông nghiệp thương mại. Cụ thể, bạn hãy ghi nhớ nông nghiệp bền vững với nông nghiệp thương mại có nhiều khác biệt. Trong đó, nông nghiệp thương mại sẽ sử dụng các kỹ thuật công nghiệp trong nuôi trồng, sản xuất. Bao gồm cả thương thực, rau màu, gia súc.

Đặc biệt nông nghiệp thương mại phát triển dựa nhiều vào các yếu tố như:

  • Chế phẩm hóa học
  • Phân bón tăng trưởng
  • Thức ăn gia súc
  • Nhiều loại hóa chất khác

Theo đó, mục tiêu phát triển của nông nghiệp thương mại là tạo ra năng suất lớn. Vì thế nếu chỉ sử dụng các kỹ năng, phương pháp thiên nhiên như nông nghiệp bền vững sẽ khó đạt được. Tuy nhiên để đạt được hiệu quả sản xuất cao thì nông nghiệp thương mại đã mang đến nhiều vấn đề tồn dư, ảnh hưởng. Điển hình như:

  • Ảnh hưởng sức khỏe con người
  • Ảnh hưởng tới môi trường sống
  • Ảnh hưởng tới đất canh tác
Nông nghiệp thương mại
Nông nghiệp thương mại

Lợi ích của việc phát triển nông nghiệp bền vững

Nông nghiệp bền vững đang là xu hướng phát triển nông nghiệp đang được nhiều quốc gia chú trọng. Nguyên nhân là do nông nghiệp bền vững mang tới nhiều lợi ích thiết thực.

Vậy cụ thể lợi ích phát triển nông nghiệp bền vững là gì? Về cơ bạn, bạn có thể ghi nhớ nông nghiệp bền vững rất chú trọng đến đa dạng sinh học. Đồng thời nông nghiệp bền vững cũng đề cao quy trình phát triển tuần hoàn, tự nhiên trong khu vực canh tác. Theo đó, khi phát triển nông nghiệp bền vững đồng nghĩa sẽ hạn chế việc sử dụng các yếu tố đầu vào bên ngoài. Ngược lại, người sản xuất sẽ sử dụng tối đa yếu tố thiên nhiên, có sẵn nhằm khôi phục, duy trì, thúc đẩy sự hài hòa của thiên nhiên.

Đặc biệt mục tiêu của nông nghiệp bền vững hướng đến đó là:

  • Đáp ứng nhu cầu thực phẩm
  • Sử dụng hiệu quả tài nguyên không thể tái tạo. Bao gồm cả các tài nguyên sẵn có.
  • Nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân sản xuất nông nghiệp và xã hội nói chung.
  • Tránh sử dụng các chế phẩm, hóa chất sinh học
  • Tránh khai thác đất quá mức
  • Chú trọng nhiều hơn đến kỹ năng, kinh nghiệm của nông dân sản xuất
  • Bảo vệ môi trường
  • Bảo vệ động thực vật
  • Bảo vệ sức khỏe con người

Các phương pháp cần thực hiện để phát triển nông nghiệp bền vững

Phát triển nông nghiệp bền vững là mục tiêu đúng đắn cần hướng đến. Tuy nhiên phương pháp phát triển nông nghiệp bền vững là gì không phải ai cũng rõ. Vậy nên ở đây, bạn hãy chủ động ghi nhớ các phương pháp cần thực hiện để mục tiêu của nông nghiệp bền vững hoàn thành với kết quả tốt nhất.

Phát triển nông nghiệp bền vững
Phát triển nông nghiệp bền vững

Luân canh cây trồng

Phương pháp phát triển nông nghiệp bền vững là gì? Câu trả lời đầu tiên là luân canh cây trồng. Đây là phương pháp đã và đang được áp dụng nhiều trên thực tế. Đặc biệt luân canh cây trồng mang tới hiệu quả cao.

Về cơ bản mục đích của phương pháp là tránh những tác động xấu đến cây trồng, đất đai trong sản xuất. Việc luân canh các cây trồng sẽ giúp đối phó hiệu quả với tình trạng sâu bệnh. Bởi vì có những loài sâu bệnh, côn trùng có đặc điểm chỉ phá hoại một loại thức ăn mà chúng yêu thích. Vì thế khi bạn trồng mãi một loại cây trên một diện tích đất trong thời gian dài thì sâu bệnh sẽ liên tục tàn phá. Nguyên nhân, bạn đã tiếp tay cho sâu bệnh phát triển khi cung cấp nguồn thức ăn.

Tuy nhiên khi bạn luân canh cây trồng thì có nghĩa đã phá vỡ thành công vòng tuần hoàn sâu bệnh. Thay vì trồng một loại cây  bạn sẽ chuyển sang một số loại cây nhất định. Song bạn lưu ý hãy chú ý đến dinh dưỡng của cây khi trồng luân canh.

Trồng cây che phủ đất

Việc trồng cây che phủ đất rất quan trọng. Bởi vì việc làm này sẽ giúp bạn cung cấp nguồn dinh dưỡng cho cây trồng. Đồng thời cây che phủ đất còn giúp giảm xói mòn, quản lý nguồn đất canh tác. Hơn nữa còn có tác dụng như là:

  • Cải tạo cấu trúc đất
  • Giảm sâu hại
  • Giảm cỏ dại, dịch bệnh
  • Giảm sử dụng phân hóa học
Trồng cây che phủ đất
Trồng cây che phủ đất

Tuy nhiên khi phát triển nông nghiệp bền vững bằng cách sử dụng cây trồng che phủ đất bạn cần thận trọng. Với tư cách người sản xuất bạn cần đảm bảo giám sát chặt chẽ các vấn đề sau:

  • Khâu gieo trồng
  • Tỷ lệ hạt giống
  • Độ rộng của hàng gieo hạt
  • Mức độ sinh trưởng của cây

Nếu trường hợp hiệu quả không như ý bạn cần kịp thời đưa ra các giải pháp can thiệp.

Tạo dinh dưỡng cho đất

Đất là nhân tố quan trọng trong nông nghiệp. Tuy nhiên đất cũng giống con người, động vật,…khi làm việc miệt mài cần phải bổ sung năng lượng. Vậy nên nhắc đến phương pháp cần làm để phát triển nông nghiệp bền vững là gì không thể thiếu khâu tái tạo đất. Hiểu theo cách khác, bạn cần phải tạo dinh dưỡng cho đất nông nghiệp.

Các chuyên gia nhấn mạnh, điều thiết yếu trong việc phát triển nông nghiệp bền vững là nâng cao chất lượng đất. Với tư cách người sản xuất bạn phải tiến hành bổ sung dinh dưỡng cho đất ở trước, trong hay sau vụ mùa. Một số cách bạn có thể tiến hành như:

  • Sử dụng cây trồng che phủ như một giải pháp tăng dinh dưỡng tự nhiên cho đất
  • Bón phân ủ hữu cơ
  • Ủ phân gia súc và bón cho đất
  • Tạo những lớp che phủ cho đất ở vùng canh tác bằng các nguyên liệu tự nhiên
  • Cỏ dại cắt bỏ phần rễ
  • Lá cây
  • Vỏ cây
  • Rơm rạ

Quản lý sâu hại với phương pháp sinh học  

Quản lý sâu hại luôn là bài toán nan giải trong nông nghiệp. Đặc biệt khi bạn phát triển mô hình nông nghiệp bền vững thì việc này càng khó khăn hơn. Theo đó, bạn nên dành nhiều thời gian cho việc xem xét các yếu tố liên quan đến hệ sinh thái nông nghiệp của mình.

Quản lý sâu hại trong nông nghiệp bền vững
Quản lý sâu hại trong nông nghiệp bền vững

Vậy cụ thể phương pháp quản lý sâu trong nông nghiệp bền vững là gì? Về cơ bản bạn có thể sử dụng các phương pháp sinh học. Chẳng hạn như:

  • Luân canh cây trồng để hạn chế sự phát triển của sâu bệnh
  • Tìm ra mối tương quan giữa những loài thiên địch tự nhiên với sâu bọ. Từ đó tăng số lượng thiên địch lên trong hệ sinh thái nông nghiệp của mình. Điều này sẽ giúp làm giảm hay diệt côn trùng, sâu bệnh hiệu quả. Ví dụ trong tự nhiên ong, chim,…là thiên địch của sâu bọ. Lúc này bạn có thể nuôi ong, nuôi chim…

Đặc biệt để mang đến hiệu quả cao nhất trong khâu quản lý diệt sâu bệnh bạn nên kết hợp các phương pháp sinh học với nhau. Điều này sẽ giúp nhân đôi tác dụng và mang đến kết quả ngoài mong đợi.

Sử dụng nguồn năng lượng tái tạo

Phát triển nông nghiệp bền vững không thể bỏ qua nguồn năng lượng tái tạo. Đây cũng là phương pháp được áp dụng trong thực tiễn rất nhiều ở các trang trại quy mô lớn trên thế giới. Bởi vì nguồn năng lượng tái tạo khi sử dụng có thể mang tới nhiều tác dụng bất ngờ. Bao gồm:

  • Nâng cao hiệu suất làm việc
  • Giảm nguy cơ xả thải, bảo vệ môi trường xung quanh

Vậy sử dụng nguồn năng lượng tái tạo trong nông nghiệp bền vững là gì? Để hiểu rõ, bạn hãy tham khảo các ví dụ như sau:

Sử dụng nguồn năng lượng tái tạo
Sử dụng nguồn năng lượng tái tạo
  • Sử dụng tấm Panel để tái tạo năng lượng mặt trời làm nguồn điện cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp
  • Điện cho máy bơm
  • Điện cho hệ thống làm nóng ở nhà kính
  • Hàng rào điện
  • Sử dụng nguồn nước sông suối để tạo ra nguồn điện hỗ trợ
  • Tận dụng chất thải, phân của gia súc làm Biogas

Một số phương pháp khác

Trong phát triển nông nghiệp bền vững có một số phương pháp khác bạn cần quan tâm thêm như là:

  • Quản lý, chọn giống. Nên ưu tiên giống cây trồng địa phương
  • Quản lý việc cung cấp nguồn nước
  • Chú trọng tính địa phương trong khâu phân phối nông sản

Kết luận

Vừa rồi là định nghĩa nông nghiệp bền vững là gì và một số thông tin liên quan. Bạn có thể tham khảo để nắm bắt kiến thức cần thiết cho mình trong phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên bạn lưu ý nông nghiệp bền vững là cả một quá trình lâu dài. Vì thế bạn cần kiên trì phát triển từng bước và ghi chép lại các dữ liệu để đúc rút kinh nghiệm phát triển.

Nguồn tham khảo: vinong.net

 

TOP