Thúc đẩy sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học.

Ngày 2/11, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị về “Sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học”, với sự tham dự và chủ trì của Thứ trưởng Hoàng Trung.

Trong bài phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Hoàng Trung đã đề cập đến việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học với nhiều lợi ích như bảo vệ môi trường và hệ sinh thái, đảm bảo an toàn cho người sử dụng, và không để lại tồn dư thuốc trong nông sản, từ đó đảm bảo chất lượng đầu ra sản phẩm và đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.

Ông cũng đánh giá cao nỗ lực của các doanh nghiệp, hiệp hội và địa phương trong việc thúc đẩy ứng dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Ông nhấn mạnh rằng việc xây dựng mô hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học, thay đổi nhận thức và tư duy của cộng đồng, cùng với việc phát triển sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật sinh học và ứng dụng chúng vào sản xuất đã tạo ra những kết quả tích cực.

Theo thông tin từ tổ chức CropLife Châu Á, trên toàn cầu, có khoảng 300 hoạt chất và sinh vật trừ sâu sinh học. Ở Bắc Mỹ, tỷ lệ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học đứng đầu. Trong đó, thuốc trừ sâu sinh học chiếm tỷ lệ lớn nhất, trong khi thuốc hoá học có nguồn gốc tự nhiên chiếm 1/3 thị trường thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Trong giai đoạn từ 2005 đến 2025, thị trường thuốc bảo vệ thực vật sinh học đang có mức tăng trưởng bình quân hàng năm ở mức 10%, trong khi tỷ lệ tăng trưởng của thuốc hoá học đang giảm 3% mỗi năm.

Để thực hiện cụ thể các chính sách về thuốc bảo vệ thực vật sinh học tại Việt Nam, Cục Bảo vệ thực vật đã phát triển và triển khai chương trình “Phát triển sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học giai đoạn 2021 – 2025”.

Thông tin chi tiết về kết quả triển khai chương trình, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Huỳnh Tấn Đạt đã cho biết rằng, cả nước hiện đã có 99 cơ sở sản xuất thuốc bảo vệ thực vật đủ điều kiện, trong đó có 85 cơ sở sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học.

Cho đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã sản xuất gần 30 dạng thuốc bảo vệ thực vật sinh học thành phẩm khác nhau, bao gồm nhiều dạng tiên tiến và an toàn như dạng hạt phân tán trong nước, dầu phân tán, đậm đặc tan trong nước, và dạng hạt. Ngoài ra, các công nghệ sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học phổ biến trên toàn cầu cũng đã được đăng ký, sản xuất và áp dụng tại Việt Nam, bao gồm sản xuất thuốc sinh học nano, thuốc sinh học chiết xuất từ thảo mộc, thuốc sinh học chứa các vi sinh vật, và thuốc có nguồn gốc từ virus hoặc tuyến trùng.

Lượng thuốc bảo vệ thực vật sinh học nhập khẩu đã có sự tăng dần trong những năm gần đây. Năm 2020, nước ta đã nhập khẩu 21,9 nghìn tấn thuốc bảo vệ thực vật, trị giá 89,4 triệu USD. Trong năm 2021, lượng nhập khẩu đã tăng lên 28,2 nghìn tấn, trị giá 113,8 triệu USD. Năm 2022, lượng nhập khẩu là 25,2 nghìn tấn, trị giá 111,2 triệu USD. Trong 9 tháng đầu năm nay, nước ta đã nhập khẩu 13,5 nghìn tấn thuốc bảo vệ thực vật, trị giá 50,5 triệu USD.

Trong 3 năm gần đây, tổng lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trung bình cả nước đang có xu hướng giảm dần qua từng năm, giảm từ 3,81kg/ha vào năm 2020 xuống còn 3,19 kg/ha vào năm 2022. Tuy nhiên, lượng thuốc bảo vệ thực vật sinh học vẫn duy trì ổn định và có xu hướng tăng từ 16,67% vào năm 2020 lên 18,49% vào năm 2022.

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu tích cực, song việc sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hiện nay vẫn đối diện với một số hạn chế. Hội nghị nhận thấy rằng, ngành nông nghiệp chưa có những chính sách cụ thể để thúc đẩy nghiên cứu, hỗ trợ vốn và đầu tư cho phát triển sản xuất, kinh doanh và hoạt động xoay quanh thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Sự phụ thuộc lớn vào các đối tác nước ngoài về bản quyền, nguyên liệu và công nghệ cũng đưa đến tình trạng thị trường không ổn định.

Hầu hết các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học hiện có trên thị trường Việt Nam đều được nhập khẩu từ nước ngoài. Các thủ tục đăng ký sản xuất và thử nghiệm thuốc cũng gặp phải nhiều khó khăn. Hệ thống trang thiết bị và phòng thí nghiệm nghiên cứu, kiểm tra chất lượng về thuốc bảo vệ thực vật sinh học cũng chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế.

Trong phát biểu, ông Huỳnh Tất Đạt, đại diện từ Cục Bảo vệ thực vật, cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký, kiểm tra và thuốc bảo vệ thực vật sinh học được đưa vào danh mục thuốc được phép ứng dụng tại Việt Nam. Ông cũng cam kết hỗ trợ nhập khẩu, nghiên cứu và thử nghiệm các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học như vi sinh vật và thảo mộc, cùng việc xây dựng quy trình và hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học cho các loại cây trồng có giá trị kinh tế và tiềm năng xuất khẩu.

Cùng với đó, việc phối hợp với các địa phương, Hội, Hiệp hội, doanh nghiệp để thiết lập các mô hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học cũng sẽ tiếp tục. Đặc biệt, sự ưu tiên sẽ được đặt cho việc lựa chọn cây trồng chủ lực, có giá trị kinh tế cao, có tiềm năng xuất khẩu; vùng có nguy cơ mất an toàn do sử dụng thuốc hóa học; cũng như vùng sản xuất hữu cơ và chuyên canh.

Để thực hiện hiệu quả Chương trình hướng tới thúc đẩy sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học trong giai đoạn từ 2021 đến 2025, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Huỳnh Tấn Đạt đã đề xuất các bộ, ngành bổ sung và ưu tiên các chính sách nhằm khuyến khích phát triển sản xuất và hỗ trợ nông dân trong việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Đồng thời, việc rà soát và cắt giảm các quy định, điều kiện liên quan đến quản lý thuốc bảo vệ thực vật sinh học cũng được đề xuất. Hơn nữa, đề xuất miễn giảm phí, thuế nhập khẩu, sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Các địa phương cũng cần ban hành chính sách hỗ trợ và khuyến khích phát triển sản xuất, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học, đặc biệt là khuyến khích sử dụng thuốc sinh học trong quy mô nông hộ trên địa bàn.

Đối với Cục Bảo vệ thực vật, cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký, khảo nghiệm và đưa thuốc bảo vệ thực vật sinh học vào danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép dùng trong nông nghiệp tại Việt Nam Hỗ trợ nhập khẩu, nghiên cứu và thử nghiệm các thuốc bảo vệ thực vật sinh học nhóm vi sinh, thảo mộc cũng là cam kết của cơ quan này. Đồng thời, việc xây dựng quy trình và hướng dẫn sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học cho các loại cây trồng có giá trị kinh tế và tiềm năng xuất khẩu cũng được đề xuất.

Đồng thời, cũng tiếp tục phối hợp với các địa phương, Hội, Hiệp hội, và doanh nghiệp để lựa chọn và triển khai xây dựng các mô hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Trong đó, sự ưu tiên sẽ được đặt cho việc lựa chọn các loại cây trồng chủ lực, có giá trị kinh tế cao và có tiềm năng xuất khẩu; cũng như vùng đất có nguy cơ mất an toàn do sử dụng thuốc hóa học, và vùng sản xuất hữu cơ hoặc chuyên canh.

Kết luận của Hội nghị, Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoàng Trung nhấn mạnh rằng trong thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ tiến hành rà soát và đề xuất xây dựng các chính sách cụ thể để khuyến khích và hỗ trợ các tổ chức cũng như cá nhân đầu tư phát triển sản xuất và ứng dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học vào nông nghiệp. Đồng thời, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính cũng sẽ được ưu tiên. Hơn nữa, sẽ tăng cường hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học tại các địa phương.

Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp cũng cần mạnh mẽ hơn trong việc sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học trong nước; tiếp tục hoàn thiện phương pháp thử kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật sinh học; nghiên cứu đáng tin cậy và thực chất về các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học, nhằm đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của người dân, không chỉ dừng lại ở mức thử nghiệm. Hơn nữa, sẽ tăng cường hợp tác quốc tế và đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước từ nhiều phần tử kinh tế khác nhau, nhằm phát triển sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học tại Việt Nam.

Nguồn: Mard.gov.vn